Thiết kế bếp công nghiệp như thế nào mới đạt chuẩn? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn quy trình, tiêu chuẩn, các lưu ý quan trọng để xây dựng một bếp công nghiệp vừa an toàn, vừa tối ưu chi phí và hiệu quả.
Thiết kế bếp công nghiệp là gì?
Bếp công nghiệp là hệ thống bếp được thiết kế dành riêng cho hoạt động nấu ăn quy mô lớn, đáp ứng nhu cầu phục vụ hàng chục đến hàng nghìn suất ăn mỗi ngày. Khác với bếp gia đình vốn chỉ phục vụ từ 4–10 người/ngày, bếp công nghiệp yêu cầu:
| Tiêu chí | Bếp gia đình | Bếp công nghiệp |
| Số suất phục vụ | 4–10 người | 50–1000 suất/ngày |
| Tần suất hoạt động | 2–3 lần/ngày | 10–18 giờ/ngày |
| Thiết bị | Dân dụng | Công suất lớn, inox, PCCC |
Điểm khác biệt lớn nhất nằm ở thiết bị và công suất: bếp công nghiệp sử dụng thiết bị chuyên dụng, chất liệu inox chống gỉ, công suất cao, dễ bảo trì, an toàn khi hoạt động liên tục nhiều giờ.
Một phần không thể thiếu trong thiết kế bếp công nghiệp chính là bản vẽ thiết kế bếp công nghiệp. Bản vẽ giúp định hình bố cục bếp, phân chia các khu vực chức năng, đảm bảo luồng di chuyển hợp lý, đáp ứng tiêu chuẩn vệ sinh và PCCC. Nếu thiếu bản vẽ chuẩn, bếp dễ gặp tình trạng giao chéo bẩn-sạch, chậm phục vụ, chi phí vận hành cao.
Các mô hình bếp công nghiệp phổ biến
Tùy theo loại hình kinh doanh, quy mô phục vụ, đặc điểm thực đơn và không gian mặt bằng, thiết kế bếp công nghiệp sẽ có các mô hình khác nhau. Dưới đây là 6 mô hình bếp công nghiệp phổ biến nhất hiện nay, cùng đặc điểm, yêu cầu và thiết bị đi kèm.
- Bếp nhà hàng
Bếp nhà hàng là loại hình bếp công nghiệp phục vụ đa dạng món ăn theo yêu cầu khách hàng, thường hoạt động với cường độ cao trong khung giờ nhất định. Đặc điểm nổi bật của thiết kế bếp công nghiệp cho nhà hàng là tốc độ chế biến nhanh, luồng di chuyển hợp lý giữa các khu vực như khu sơ chế, khu nấu, khu soạn món, khu rửa.
Thiết bị chính thường bao gồm: bếp á, bếp âu, lò nướng, bàn soạn, tủ lạnh công nghiệp, máy rửa bát, bếp lẩu nướng hàn quốc, hệ thống hút mùi và hút khói công suất lớn. Ngoài ra, thiết kế bếp công nghiệp cho nhà hàng cần tính đến tính linh hoạt để thay đổi bố cục khi thay đổi menu hoặc mở rộng quy mô kinh doanh.
- Bếp khách sạn
Bếp khách sạn có quy mô lớn hơn bếp nhà hàng, phục vụ nhiều loại hình ẩm thực: buffet, à la carte, tiệc hội nghị, room service. Do tính chất phục vụ đa dạng và khối lượng lớn, thiết kế bếp công nghiệp cho khách sạn đòi hỏi sự phân khu chức năng rõ ràng, đảm bảo tính đồng bộ và tối ưu luồng vận hành.
Thiết bị chính bao gồm: bếp á, bếp âu, lò nướng đa năng, tủ hấp, tủ lạnh và tủ đông công nghiệp dung tích lớn, bàn sơ chế, xe đẩy, hệ thống hút mùi công suất cao, hệ thống cấp – thoát nước chuyên biệt. Ngoài ra, các khách sạn 4–5 sao còn cần khu vực bếp riêng cho tiệc ngoài trời, khu tiệc cưới hoặc bếp chế biến ăn kiêng.
- Bếp bệnh viện
Thiết kế bếp công nghiệp cho bệnh viện mang tính đặc thù cao, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của Bộ Y tế về vệ sinh an toàn thực phẩm, phân luồng sạch – bẩn, tách biệt thực phẩm sống – chín. Ngoài chức năng cung cấp bữa ăn thông thường, bếp bệnh viện còn phục vụ suất ăn dinh dưỡng, ăn kiêng, chế độ ăn đặc biệt cho từng nhóm bệnh nhân.
Thiết bị đi kèm gồm: bếp nấu hơi, bếp điện công nghiệp, tủ hấp đa năng, tủ hâm nóng, bồn rửa thực phẩm, xe chia suất, xe giữ nhiệt, hệ thống khử khuẩn UV, hệ thống hút mùi và hút khói. Đặc biệt, khu vực sơ chế và chế biến phải tách biệt vật lý để tránh nhiễm chéo vi sinh.
- Bếp trường học
Bếp trường học phục vụ nhu cầu ăn bán trú cho học sinh, sinh viên nên có tính chất phục vụ khối lượng lớn suất ăn trong thời gian ngắn. Ưu tiên trong thiết kế bếp công nghiệp cho trường học là an toàn vệ sinh, hiệu suất cao, chi phí đầu tư hợp lý.
Thiết bị chính thường bao gồm: bếp công suất lớn, tủ nấu cơm, nồi hầm, bồn rửa đa ngăn, tủ lạnh công nghiệp, tủ giữ nóng, xe chia suất, xe đẩy khay, hệ thống hút khói và xử lý mùi cơ bản. Khu vực bếp trường học phải bố trí luồng di chuyển một chiều, đảm bảo không giao chéo giữa nguyên liệu thô và thực phẩm đã nấu chín.
- Bếp căng tin nhà máy
Bếp căng tin nhà máy phục vụ số lượng suất ăn rất lớn (từ vài trăm đến vài nghìn suất/ngày), thời gian phục vụ tập trung theo ca. Chính vì vậy, thiết kế bếp công nghiệp cho căng tin nhà máy cần ưu tiên hiệu suất nấu ăn, độ bền thiết bị và tối ưu chi phí vận hành.
Thiết bị thường thấy gồm: bếp nấu công suất cao, tủ hấp cơm công nghiệp, nồi nấu dung tích lớn, bồn rửa inox nhiều ngăn, máy rửa bát công nghiệp, xe chia suất, xe giữ nhiệt, hệ thống hút mùi công suất lớn, hệ thống xử lý dầu mỡ thải.
- Bếp suất ăn công nghiệp
Bếp suất ăn công nghiệp thường là mô hình bếp trung tâm, chế biến thực phẩm để phân phối đi các địa điểm khác (nhà máy, trường học, công ty…). Đặc điểm của mô hình này là quy mô rất lớn, yêu cầu thiết bị hiện đại, đảm bảo quy trình đóng gói, bảo quản vận chuyển.
Thiết bị bao gồm: bếp công suất lớn, tủ hấp cơm đa năng, tủ hâm nóng, dây chuyền chia suất tự động, máy đóng gói, hệ thống giữ nóng – làm lạnh, xe vận chuyển giữ nhiệt, hệ thống hút mùi công suất lớn, hệ thống xử lý mùi và chất thải theo tiêu chuẩn môi trường.
Các khu vực chính trong bếp công nghiệp
Một bếp công nghiệp đạt chuẩn phải có phân khu chức năng rõ ràng, luồng di chuyển một chiều, không giao chéo bẩn-sạch:
- Khu tiếp nhận nguyên liệu: Kiểm tra hàng hóa, cân đo, lưu kho.
- Khu sơ chế: Làm sạch thực phẩm, gọt vỏ, cắt thái.
- Khu chế biến: Chuẩn bị nguyên liệu cho nấu nướng.
- Khu nấu nướng: Trung tâm chính – bếp á, bếp âu, lò nướng, lò hấp.
- Khu chia suất & soạn món: Phân chia khẩu phần, trang trí món ăn.
- Khu rửa chén bát, xử lý rác thải: Vệ sinh dụng cụ, xử lý rác.
- Khu kho lạnh, bảo quản: Lưu trữ thực phẩm đông, mát.
- Khu văn phòng quản lý: Giám sát vận hành, lưu hồ sơ kiểm tra.
>>> Xem thêm mua vỉ nướng chống dính giá rẻ tại Bếp Việt Decor.
Tiêu chuẩn thiết kế bếp công nghiệp chất lượng, đạt chuẩn
Tiêu chuẩn bố trí mặt bằng
- Diện tích tối thiểu: 0.8–1.2 m²/suất ăn.
- Diện tích khu nấu ≥ 30% tổng diện tích.
- Áp dụng quy tắc “tam giác vàng”: sơ chế – nấu – chia suất.
Tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm
- Chất liệu inox 304 không gỉ, dễ lau chùi.
- Tường, sàn chống thấm, dễ vệ sinh.
- Phân khu sạch/ bẩn có vách ngăn, cửa riêng.
- Đảm bảo luồng di chuyển một chiều.
Tiêu chuẩn an toàn PCCC
- Lắp đặt hệ thống gas an toàn, van ngắt tự động.
- Hệ thống hút khói, chống cháy lan.
- Bình chữa cháy, đầu phun tự động bố trí hợp lý.
- Vật liệu chống cháy, cách nhiệt tại khu nấu.
Tiêu chuẩn thông gió, chiếu sáng
- Đảm bảo thoáng khí, hút khói hiệu quả.
- Chiếu sáng đạt 300-500 lux tại khu chế biến.
- Có hệ thống hút mùi, hút nhiệt công suất phù hợp.
Những tiêu chuẩn trên được kiểm tra định kỳ, cần tuân thủ ngay từ giai đoạn thiết kế bếp công nghiệp để tránh chi phí phát sinh, đảm bảo cấp phép VSATTP, PCCC.
Quy trình thiết kế bếp công nghiệp chuẩn chất lượng
Quy trình thiết kế bếp ăn công nghiệp bao gồm:
| Các bước | Thực hiện | Mô tả |
| 1 | Khảo sát hiện trạng mặt bằng | Đo đạc diện tích thực tế. Ghi nhận vị trí cửa ra vào, nguồn nước, nguồn điện, hệ thống thoát khí. Phân tích hướng di chuyển, luồng gió tự nhiên. |
| 2 | Xác định nhu cầu công suất & công năng | Số suất ăn/ngày. Loại hình phục vụ (buffet, suất ăn công nghiệp…). Loại món ăn (Âu, Á, chay, mặn…). Đặc thù riêng: khu tiệc, bếp mở, live cooking… |
| 3 | Lên sơ đồ bố trí mặt bằng | Chia các khu vực chức năng. Đảm bảo luồng di chuyển 1 chiều. Bố trí thiết bị sơ bộ (bếp, lò, tủ lạnh, chậu rửa…) |
| 4 | Lựa chọn thiết bị bếp công nghiệp phù hợp | Dựa trên công suất, diện tích, nhu cầu. Ưu tiên thiết bị inox 304, công suất vừa đủ, thương hiệu uy tín. Xem xét dịch vụ bảo hành, bảo trì, thay thế linh kiện. |
| 5 | Triển khai bản vẽ kỹ thuật chi tiết | Đường điện, đường gas, cấp – thoát nước. Hệ thống hút mùi, thông gió. Kích thước, vị trí lắp đặt thiết bị. Bố trí bình chữa cháy, đầu phun tự động |
| 6 | Thi công, lắp đặt, kiểm tra vận hành | Lắp đặt thiết bị theo bản vẽ. Kết nối hệ thống điện, gas, nước. Chạy thử toàn bộ thiết bị → kiểm tra hiệu suất, an toàn. |
| 7 | Bàn giao, hướng dẫn vận hành, bảo trì. | Hướng dẫn nhân sự sử dụng an toàn. Bàn giao hồ sơ kỹ thuật, bảo hành. Lịch bảo trì định kỳ. |
Việc đầu tư ngay từ khâu thiết kế bếp công nghiệp bài bản, khoa học sẽ giúp doanh nghiệp hạn chế rủi ro phát sinh, giảm chi phí bảo trì, nâng cao hiệu suất vận hành và đảm bảo an toàn thực phẩm trong suốt quá trình kinh doanh. Nếu bạn đang lên kế hoạch xây dựng hoặc nâng cấp hệ thống bếp công nghiệp, hãy ưu tiên lựa chọn những đơn vị thiết kế bếp công nghiệp uy tín, giàu kinh nghiệm, để sở hữu một không gian bếp tối ưu, đáp ứng tiêu chuẩn và mang lại giá trị lâu dài.
Có thể bạn thích: